Municipality of Patras

Γενικές πληροφορίες

Έδρα του Δήμου είναι η πόλη της Πάτρας από την ημέρα της σύστασης του το 1835 έως σήμερα.

1835-1912

Ο δήμος ιδρύθηκε με το Β.Δ. 8/4/1835 και περιελάμβανε τους οικισμούς: Πάτραι, Άνω Συχαινά, Κάτω Συχαινά, Ρωμανός, Κυνηγού, Εγλυκάδα, Μποζαΐτικα, και Μονή Γηροκομείου. Είχε 5.469 κατοίκους και κατατάχτηκε στην Β' τάξη. Ανήκε στην Επαρχία Παλαιάς Πάτρας του Νομού Αχαΐας. Πρώτος δήμαρχος ήταν ο Ιωάννης Ζαΐμης που διορίστηκε από την αντιβασιλεία, κι ανέλαβε καθήκοντα στις 26 Ιουνίου 1836.

Με το Β.Δ. 3/7/1836 Γίνεται δήμος της επαρχίας Παλιάς Πάτρας της διοίκησης Αχαΐας, συγχωνεύεται στον δήμο και ο όλος ο Δήμος Μεσσάτιδος ο οποίος καταργείται. Με το Β.Δ. 27/11/1840 περί συγχωνεύσεων δήμων έγινε δήμος Α΄τάξεως με 10832 κατοίκους και νέα σύσταση εφόσον συγχωνεύτηκαν σε αυτών τμήματα των καταργημένων δήμων Αργυραίων, Παναχαιών και τμήμα του νέου μειωμένου σε έκταση δήμου Δύμης. Περιελάμβανε τους οικισμούς Πάτραι, Κυνηγού, Άνω Συχαινά, Κάτω Συχαινά, Ρωμανός, Εγλυκάδα, Μποζαΐτικα, Μονή Γηροκομείου, Σαραβάλι, Μπεγουλάκι, Σκούρα, Βελίζι, Οβρυά, Μουσταφά Εφέντη, Ψαράδες, Βουντούσα, Γαιδουριάρη, Βόλα, Παυλόκαστρο, Μονή Αναλήψεως, Μονή Σωτήρα, Μιντιλόγλι, Δρεσθενά, Νεοχώρι, Πουρναρόκαστρο, Ελεκύστρα, Ζάστοβα, Σούλι, Άνω Μοίρα, Κάτω Μοίρα, Τοπόλοβα, Βαλατσίνα , Βούντενη, Μπάλα, Βελβίτσι, Πλατάνι, Καστρίτσι και Δρέπανο.

Το 1844 δήμαρχος εκλέγεται ο Περικλής Καλαμογδάρτης ο πρώτος εκλεγμένος από τον λαό, έως τότε ήταν διορισμένοι. Με το ΒΔ 5/12/1845 έγινε δήμος της επαρχίας Πατρών του Νομού Αχαΐας-Ήλιδος. Το 1930 νέα μεταβολή στους νομούς αποτελεί δήμο του νομού Αχαΐας. Με τον ΚΕ 5/12/1845 η Καμενίτσα αποσπάται στον Δήμο Πατρέων. Ο δήμος γίνεται δήμος της Επαρχίας Πατρών του Νομού Αχαΐας-Ήλιδος. Στις εκλογές του 1855 δήμαρχος εκλέγεται ο Μπενιζέλος Ρούφος ο μοναδικός δήμαρχος που έπειτα διετέλεσε και πρωθυπουργός της Ελλάδος.

Με τον ΒΧΔ 6/7/1899 γίνεται δήμος της επαρχίας Πατρών του Νομού Αχαΐας.Το 1910 ο δήμος είχε 37,401 κατοίκους. Με το ΦΕΚ 256Α - 28/08/1912 καταργούνται οι δήμοι και ο δήμος Πατρέων παραμένει δήμος αλλά συρρικνώνεται , αποτελείται από τους οικισμούς : Πάτραι , Μπάλα, Μονή Γηροκομείου, Βούντενη, Μπεγουλάκι, Λιμήν Πατρών και Κάτω Συχαινά.

1912-1997
Το 1922 με τον νόμο 2789/8 14 Ιουλίου 1922, η Κυβέρνηση Δ. Γούναρη παραχωρεί στον δήμο το προνόμιο διανομής και παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος. Με τον ίδιο νόμο παραχωρήθηκε η εκμετάλλευση των υδάτων του Γλαύκου στο Παναχαϊκό. Ο νόμος επίσης προέβλεπε την αποκλειστική διανομή ρεύματος μέχρι 10 χιλιόμετρα με κέντρο την σημερινή Πλατεία Τριών Συμμάχων, τα προνόμια του δήμου θα ήταν για 99 έτη έως το 2026, αργότερα παρατάθηκε μέχρι το 2039. Την ίδια χρονιά ο δήμος σύστησε εταιρεία "Ελληνική Ανώνυμος Υδροηλεκτρική Εταιρεία Γλαύκος" , η εταιρεία παρείχε ρεύμα και στα γειτονικά χωριά και προάστια όπως το Ρίο και τα Βραχναίικα. Η Εταιρεία κατασκεύασε φράγμα και μονάδα παραγωγής ρεύματος την Υ.Η.Σ. Γλαύκου, ο Γλαύκος το 1967 πουλήθηκε στην ΔΕΗ και λειτουργεί ακόμα σήμερα.

Το 1925 προσαρτάται στον δήμο οι καταργημένες κοινότητες Μποζαΐτικα και Καστρίτσι. Με νέα διοικητική μεταβολή στους νομούς το 1930 (ΦΕΚ 115Α - 16/04/1930) γίνεται δήμος του νομού Αχαΐας.

Το 1930 προστίθεται η καταργημένη κοινότητα Γλαύκου, και το 1933 η πρώην κοινότητα Εγλυκάδας με τον οικισμό Περιβόλα. Το 1940 πολλοί οικισμοί περιφερειακά της πόλης της Πάτρας (Πάτραι τότε) προστίθενται στον Δήμο, αυτοί είναι : Διάκου, Δασύλλιο, Νέο Καστρίτσι, Μποτοβάγια, Άνθεια, Άνω Αρόη, Άγιοι Απόστολοι, Κρύα, Ζαβλάνι, Αεριοφωτός, Εβραιομνήματα, Τερψιθέα, Άγιος Σπυρίδων, Ψαροφάι, Γηροκομείο, Γούβα, Πτωχοκομείο, Κάτω Αρόη, Φρούριο, Έξω Αγυιά, Τριτάκη, Προσφυγικός συνοικισμός, Νεκροταφείο, Μάμος.

Το 1951 νέοι οικισμοί γύρω από την πόλη προστίθενται και αυτοί στον δήμο, οι οικισμοί αυτοί είναι : Άνω Συχαινά, Κοτρώνι, Κάτω Συχαινά, και οι κοινότητες Άνω Καστρίτσι και Κάτω Καστρίτσι. Το 1954 αποσπώνται το Άνω Καστρίτσι και το Κάτω Καστρίτσι και γίνονται ανεξάρτητες κοινότητες.

Επόμενη διοικητική μεταβολή είναι το 1997 με τον νόμο 2539/1997 περί "Συγκρότησης της πρωτοβάθμιας τοπικής αυτοδιοίκησης".

Πρόγραμμα Καποδίστριας

Το 1997 ο δήμος συστάθηκε με τον νόμο 2539/1997 περί "Συγκρότησης της πρωτοβάθμιας τοπικής αυτοδιοίκησης", γνωστός σαν Σχέδιο Καποδίστριας, έχει πληθυσμό 163.466 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 2001 και είναι ο τέταρτος μεγαλύτερος δήμος της Ελλάδας.

Περιλαμβάνει τα τοπικά διαμερίσματα Πατρέων, Ελεκίστρας, Μοίρας και Σουλίου. Η πόλη της Πάτρας διαιρείται σε τέσσερα δημοτικά διαμερίσματα:

τον Αρκτικό Τομέα (πληθυσμός 31.730 κάτοικοι)
τον Νότιο Τομέα (πληθυσμός 31.151 κάτοικοι)
τον Ανατολικό Τομέα (πληθυσμός 24.841 κάτοικοι)
τον Κεντρικό Τομέα (πληθυσμός 72.678 κάτοικοι)
Πρόγραμμα Καλλικράτης[Επεξεργασία]

Ο Δήμος Πατρέων συστάθηκε με το Πρόγραμμα Καλλικράτης την 1η Ιανουαρίου 2011 από την συνένωση των προϋπαρχόντων δήμων Πατρέων, Μεσσάτιδος, Παραλίας, Βραχναίικων και Ρίου με έδρα το Ρίο. Η έκταση του νέου Δήμου είναι 333.14 τ.χλμ και ο μόνιμος πληθυσμός του 214.580 κάτοικοι, σύμφωνα με την απογραφή του 2011. Αποτελεί τον 3ο μεγαλύτερο δήμο της Ελλάδας. Έδρα του δήμου είναι η Πάτρα.

Ο δήμος από τελείται από τις Δημοτικές κοινότητες Αγίου Βασιλείου, Βραχναίϊκων, Οβρυάς, Παραλίας, Ρίου, Σαραβαλίου, 1ο Δημοτικό Διαμέρισμα, 2ο Δημοτικό Διαμέρισμα, 3ο Δημοτικό Διαμέρισμα, 4ο Δημοτικό Διαμέρισμα και τις Τοπικές κοινότητες Ακταίου, Άνω Καστριτσίου, Αραχωβιτίκων, Αργυράς, Δρεπάνου, Θέας, Θεριανού, Καλλιθέας, Καμινίων, Κάτω Καστριτσίου, Κρυσταλλόβρυσης, Μονοδενδρίου, Μιντιλογλίου, Μοίρα, Πετρωτού, Πιτίτσης, Πλατανίου, Ροιτίκων, Σελλών, Σουλίου, Τσουκαλαίϊκων και Κρήνης.